فعالیت‌های بدنی روزانه، گاه باعث می‌شوند مفاصل به‌طور مرتب در معرض ضربه قرار گیرند و این ضربه‌ها آسیب‌هایی به بافت غضروفی مفصل وارد می‌کنند. بدن تا جایی که می‌تواند این آسیب‌ها را ترمیم می‌کند. گاه شدت آسیب‌های وارده به مفصل بیش از قدرت ترمیم بدن است و یا به دلایلی قدرت ترمیم بدن کاهش می‌یابد و نمی‌تواند آسیب‌های مکرر را ترمیم کند. در این شرایط بافت غضروفی بین مفاصل تخریب و آرتروز شروع میشود. متخصصان معتقدند سن شروع بیماری‌های مفصلی کاهش یافته است، طوری که تا حدود ۲۰ سال قبل، اکثر افرادی که برای درمان دردهای مفصلی به درمانگاه‌های فیزیوتراپی و ارتوپدی مراجعه می‌کردند، افراد بالای ۵۵ تا ۶۰ سال بودند و در واقع تخریب غضروف مفصلی در سنین بالا شروع می‌شد، ولی امروزه این سن به ۳۰ سال کاهش پیدا کرده و پزشکان شاهد مراجعه بیمارانی با سنین ۳۰ تا ۵۰ سال با دردهای گردن، زانو، کمر و سایر مفاصل به مراکز درمانی هستند.
در اینجا به بیان برخی از مهمترین دلایل بروز آرتروز زانو خواهیم پرداخت :
بی تحرکی : بی‌تحرکی در محیط‌های اداری و نداشتن فعالیت بدنی در زندگی، از دلایل اصلی این بحران اجتماعی است. در واقع کمتر از ۱۰ درصد افراد جامعه به‌طور روزمره ورزش می‌کنند و در بسیاری از افراد، هماهنگی میان عضلات وجود ندارد و این امر می‌تواند یا به علت عوامل ژنتیک باشد یا به علت چاقی بیش از حد. خوب است بدانید ابتلا به آرتروز مستلزم گذراندن مراحلی است که نرم شدن غضروف گام اول آن است، غضروف عروق ندارد به راحتی نیز ترمیم نمی‌شود. وقتی بافت نرم غضروف بافت‌های دیگر را تحت تأثیر قرار دهد برای فرد مشکلاتی به وجود می‌آورد بنابراین توصیه میشود هیچ وضعیتی را بیشتر از ۲۰ دقیقه ادامه ندهید و موقع پیاده‌روی نیز تغییر وضعیت دهید.
چاقی : باید بدانیم که آرتروز به خصوص در مفاصل، لگن و زانو و بند انگشتان دست با چاقی نسبت دارد. مسلماً با چاق شدن، فشار روی مفاصل زانو و لگن زیادتر می شود و امروزه ثابت شده که هر ۵کیلوگرم افزایش وزن بیش از حد نرمال، می تواند ۱۰ تا ۲۰درصد، عمر زانوها را کاهش دهد.
آسیب قبلی به مفصل : عفونت های قبلی در مفصل، شکستگی هایی که قبلا در مفصل ایجاد شده است، آسیب های لیگامانی که بر اثر حوادث قبل در مفصل به وجود آمده و مفصل را ناپایدار کرده اند و یا تغییر شکل استخوان های اطراف مفصل می توانند موجب تشدید بروز آرتروز شوند.
سن : مهمترین عامل ایجاد آرتروز افزایش سن است، لذا با توجه به این که استان گیلان سالمندترین استان کشور است، به نظر می‌رسد بروز آرتروز از جمله آرتروز مفصل زانو شیوع بیشتری در گیلان داشته باشد. تشخیص آرتروز به افراد بالای ۶۰ سال اطلاق میشود، چاقی به ویژه در افراد مسن تاثیر به سزایی در ازدیاد شیوع آرتروز دارد، به طوری که ۵۰ درصد زن‌های چاق و مسن، آرتروز دارند.
سوء‌تغذیه، آرتروز نمی‌آورد : هیچ ارتباطی بین سوء‌تغذیه و آرتروز دیده نشده،چرا که آرتروز یا تحلیل مفصل عارضه‌ای است که بر اثر افزایش سن رخ می‌دهد و ربطی به نوع تغذیه ندارد. بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید (ورم مفاصل) اکثرا دچار سوء‌تغذیه می‌شوند. این سوء تغذیه در اثر کاهش وزن و افزایش تولید سیتوکین‌ها (سیتوکین‌ها ترکیبات شیمیایی هستند که میزان متابولیسم پایه و شکست پروتئین در ماهیچه را افزایش می‌دهند) ایجاد میشود. به این علت، افزایش دریافت انرژی، پروتئین و مصرف ویتامین‌های C،D،B۶،B۱۲،E ، کلسیم، منیزیم، روی و سلنیوم در این بیماران توصیه میشود.
ورزش غلط : با این که حرکات ورزشی ایزومتریک به محافظت از زانو و به ویژه استخوان کشکک آن می‌تواند کمک کند؛ اما خوب است بدانید دوسوم ضایعات ورزشی در دنیا بر اثر اشتباهات آموزشی است بنابراین سرمربی تیم‌های ورزشی باید آناتومی را بدانند تا زمینه آسیب ورزشکاران را فراهم نکنند. در واقع انجام حرکات ورزشی با آمادگی کامل جسمانی و عضلانی باید باشد تا از فشارهای نامتعادل بر زانو جلوگیری کند. در فعالیت‌های دیگر بدنی مانند کوهنوردی و یا بالا و پایین آمدن از پله، طبیعتاً در پایین آمدن از پله فشار زیادی به مفصل کشکک و زانوها وارد میشود که باید مراعات لازم را به عمل آورد.
منبع و ماخذ : pishro-teb.com
