استخوان بافت زنده‌اي است كه از دو لايه داخلي و خارجي تشكيل شده است. لايه داخلي ضخيم بوده و از شبكه‌هاي محكمي تشكيل شده كه توده استخواني را ايجاد مي‌كند. در بدن انسان استخوان‌ها به طور مرتب ساخته شده و از بين مي‌روند. البته سرعت اين روند در تمام عمر فرد يكسان نيست، به طوري كه توده استخواني در سنين ۲۰ تا ۳۰ سالگي به حداكثر ميزان خود مي‌رسد و سپس به تدريج كاهش مي‌يابد. پوکی استخوان (Osteoporosis) بیماری شایعی است که باعث ضعیف شدن استخوان ها شده و خطر شکستگی استخوان ها را افزایش می دهد. متاسفانه این بیماری بدون علامت است و تا وقتی که شکستگی ایجاد نشود در فرد مبتلا به پوکی استخوان هیچ علامتی دیده نمی شود. شایع ترین مشخصه این بیماری شکستگی های خود به خود در نقاط مختلف بدن است.
در اینجا به بیان برخی از علل مهم پوکی استخوان خواهیم پرداخت :
کمبود ویتامین D : عدم تامین ویتامین «د» مورد نیاز بدن یا تماس ناکافی با نور آفتاب خطر ابتلا به پوکی استخوان را به خصوص در سالمندان افزایش می دهد. به همین دلیل توصیه می شود اوقاتی در روز را (حدود ۲۰-۱۵ دقیقه) در بیرون از منزل بگذرانید تا نور ملایم و مستقیم خورشید بتواند پوست شما را برای ساختن ویتامین «د» تحریک کند.
بيماري‌هاي همراه: برخي بيماري‌ها نظير بيماري‌هاي مزمن كبد و كليه، ديابت نوع۱، افزايش هورمون تيروئيد و پاراتيروئيد، اختلالات هورمون‌هاي جنسي، اسهال مزمن و اختلالات سوء جذب، بي‌اشتهايي عصبي، پيوند اعضا و برخي سرطان‌ها باعث افزايش احتمال ابتلا به پوكي استخوان مي‌شوند.
استفاده از ملین ها و فیبر زیاد : این مواد به دلیل آنکه سرعت عبور غذا را از روده افزایش دهند، اثر منفی بر جذب بسیاری از ریز مغذی ها از جمله کلسیم دارند. دریافت زیاد فیبر در صورتی که بیش از ۳۰ گرم در روز باشد اثر منفی بر جذب کلسیم دارد. رژیم غذایی پر پروتئین (مانند مصرف بیش از حد غذاهای گوشتی) دفع ادراری کلسیم را زیاد می کند. رژیم غذایی که کلسیم بدن را تامین نکند منجر به افزایش احتمال ابتلا به بیماری پوکی استخوان می شود.
اختلالات خوردن : افردایکه دچار بیماری کم اشتهایی هستند، در خطر بیشتری برای ابتلا به پوکی استخوان می باشند. دریافت غذای کم می تواند میزان کلسیم در بدن را کاهش دهد. همچنین بی اشتهایی می تواند باعث توقف قاعدگی در زنان و به طبع آن افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند.
ژنتیک : در کسانی که سابقه خانوادگی شکستگی دارند، افراد لاغر اندام و افراد با پوست خیلی روشن احتمال استئوپروز یا پوکی استخوان بیشتر است. نژاد آفریقایی استخوان های سفت تری تا نژاد سفید دارند.
مصرف دخانیات و الکل : مصرف دخانیات شامل سیگار، قلیان، پیپ و چپق موجب اختلال در جذب کلسیم و ساخت استخوان، یائسگی زودرس، کاهش وزن و تخریب هورمون های جنسی می شود که به تسریع پوکی استخوان می انجامد. مصرف الکل نیز با کم کردن فعالیت سلول های سازنده استخوان موجب پوکی استخوان می شود.
سایز بدن : مردان و زنان که سایزهای کوچکی دارند، خطر ابتلا به پوکی استخوان بیشتری دارند، زیرا ممکن است توده استخوانی کمتری برای استخراج داشته باشند.
مصرف داروها : مصرف طولاني مدت داروهاي حاوي كورتون، داروهاي ضد صرع و داروهايي كه براي درمان بيماري‌هاي تيروئيد مصرف مي‌شوند؛ موجب بروز پوكي استخوان مي‌شود. اين دسته داروها حتما بايد با تجويز پزشك و درصورت نياز با مكمل‌هاي دارويي مانند كلسيم و ويتامين «د» مصرف شوند.
منبع و ماخذ : pishro-teb.com
