سرطان، اسمی که همه را به هول و هراس میاندازد و هر روز خبر تازهای در خصوص آن درج میشود. بهترین راه پیشگیری از بروز سرطان پوست، پیشگیری از عوامل خطر است. برخی از این عوامل هنوز ناشناخته هستند. با این حال تا جای ممکن باید تلاش کرد از عوامل ایجاد و تشدیدکننده سرطان دور ماند. در حال حاضر شایعترین سرطان در میان زنان و مردان ایرانی، سرطان پوست است. بیشترین نوع سرطان پوست در ایران از نوع کمخطر(بی سی سی) است یعنی سلول سرطانی به مابقی سلولهای سالم بدن دستاندازی نمیکند. خوشبختانه شیوع سرطان «ملانوما» که از انواع بدخیم سرطان محسوب میشود در ایران کم است، اما در کشورهای آمریکا و استرالیا این نوع سرطان رایجتر است. از جمله علل بروز سرطان پوست میتوان به قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس، زمینه ژنتیکی، نقص ایمنی و زخم مزمن و سوختگی اشاره کرد.
با برخی از عوامل مهم ایجاد کننده این بیماری بیشتر و بهتر آشنا شویم :
نور خورشید : اولین و مهمترین عامل سرطان پوست، نورخورشید است. تماس با نور آفتاب، حتی برای کوتاهمدت، اگر شدت نور زیاد باشد، میتواند به مرور باعث تغییر در سلولهای پوست و سرطانی شدن آنها شود. در صورتی که تماس، طولانیمدت اما با نور ملایم باشد نیز در درازمدت و بعد از ۴۰ سال زمینهساز ابتلا به سرطان پوست خواهد شد. افراد با پوست روشن به علت فقدان مقادیر كافی ملانین كه رنگدانه پوست است و در مقابل نور خورشید به صورت یك صافی عمل می كند، مستعد ابتلا به صدمات پوستی ناشی از تابش آفتاب می باشند. هرچه پوست تیره تر باشد، میزان ملانین آن بیشتر است. در سیاهپوستان به علت وجود مقادیر كافی ملانین ، سرطان پوست نادر است. از طرف دیگر افراد آلبینو(زال) كه در پوست خود فاقد ملانین هستند و مخافظی در برابر اشعه ماورای بنفش نور خورشید ندارند، بسیار مستعد ابتلا به سرطان پوست می باشند. كسانی كه به علل شغلی یا فعالیت ورزشی در معرض نور آفتاب شدید قرار می گیرند، باید از كرم های محافظ آفتاب و در صورت امكان از كلاه و دستكش های بلند استفاده نمایند.
مواد آرایشی : ایران بعد از عربستان دومین مصرف کننده لوازم آرایش است. بنابراین مواد آرایشی بسیار در ابتلا به بیماری سرطان دخیل است. بر این اساس نمیتوانیم عنوان کنیم که مواد آرایشی خوب و یا بد داریم. زیرا مواد آرایشی مانند دخانیات است یعنی سیگار و قلیان از هر نوعش زیانآور است. بنابراین مواد آرایشی وقتی به پوست زده میشود یک اتفاق فیزیولوژی را به هم میریزد و زیانآور است کما اینکه آرایش کردن خوب است و اسلام نیز به آن تاکید دارد و نباید زیبایی را از جامعه حذف کنیم. بلکه مواد آرایشی خوب نیست.
آلاینده های محیطی : تماس طولانی با فلز سنگین آرسنیک این احتمال را افزایش میدهد. در معادنی که چاه آب نزدیک آن است و افراد از این آب میخورند، احتمال ابتلا به سرطان پوست بالاست. گاز خردل نیز از دیگر مواد شیمیایی است که اثبات شده در سلولهای پوستی تغییر ایجاد میکند و احتمال ابتلا به سرطان را بالا میبرد. الکل و سیگار هم از دیگر مواد اعتیادآوری هستند که میتوانند باعث بروز سرطان در ناحیه لب شوند.
بیماری های مزمن پوستی : بیماریهای مزمن پوستی مثل لوپوس، لیکنپلان مخاطی، حتی تماس با ویروس زگیل میتواند باعث ابتلا به سرطان سنگفرشی، سرطان دهانه رحم و سرطان دور ناخن شود. سوختگی و زخمهای مزمن نیز در درازمدت احتمال ابتلا به سرطان را بالا میبرند و به همین دلیل باید از زخمی که خوب نمیشود، حتما نمونهبرداری کرد.
ملانوم بدخیم به ندرت دیده می شود، و میانگین سنی آن حدود ۵۳ سال است و ممكن است به اعضای دیگر گسترش یابد. ملانوم معمولاً خود را به صورت سفید، صورتی ، آبی یا خاكستری مخلوط شده نشان می دهد. معمولاً این بیماری به صورت یك ضایعه ی زگیل یا خال مانند شروع می شود كه شكل، اندازه و رنگ آن در حال تغییر است. ممكن است خارش و حتی در موارد نادر در اثر صدمات خفیف خونریزی داشته باشد. هرگونه تغییر در خال های سابق و یا ایجاد خال های بزرگتر از یك سانتی متر بلا فاصله باید مورد مشورت پزشكی قرار بگیرد. ملانوم ممكن است به طور ناگهانی ایجاد شود یا در نزدیكی و یا بر روی خال ها و سایر نقاط تیره رنگ پوست ظهور یابد. بنابراین ضروری است كه محل و شكل خال های خود را به طور كامل بدانیم تا متوجه تغییرات آن گردیم.
منبع و ماخذ : pishro-teb.com
