تقریبا همه ما با کابوس شبانه آشنا هستیم؛ خوابی که وحشتناک است، ترس زیادی ایجاد می‌کند و باعث می‌شود فرد با تپش قلب، تعریق و داد و فریاد از خواب بیدار شود. کابوس‌های شبانه بخش مهمی از خواب هستند که اگر درمان نشوند، کیفیت خواب شبانه را به هم می‌زنند. موارد زیادی وجود دارند که باعث کابوس شبانه در افراد می‌شوند. برای برطرف کرن کابوس شبانه، عامل اصلی باید شناسایی و برطرف شود. عوامل زیادی در بروز این مشکل شایع که شاید شما هم آن را تجربه کرده باشید، نقش دارند که این عوامل عبارتند از: استرس محل کار، مرگ نزدیکان، بیماری و حتی تماشای فیلم یا خواندن کتاب‌های ترسناک پیش از خواب که می توانند در این مسئله موثر باشند.
در اینجا به بیان برخی از عوامل مهم در کابوس های شبانه خواهیم پرداخت :
تعادل قند خون : هم قند خون بالا و هم قند خون پایین می‌توانند تبعات متعددی در بدن داشته باشند که یکی از این تبعات، اختلالات خواب است. به ویژه به همراه قند خون پایین اختلالات خواب عموماً به صورت کابوس های شبانه ظاهر می‌شوند. قند خون بدن هنگامی کاهش می‌یابد که میزان گلوکز خون پایین‌تر از سطح مورد نیاز برای حفظ کارکرد طبیعی بدن باشد. کاهش قند خون در هر زمانی ممکن است رخ دهد، اما با این حال تشخیص قند خون پایین در طی روز بسیار آسان‌تر از شب است و این امر به سبب علائمی است که در روز ظاهر می‌شوند. علائمی همچون لرز، عرق کردن، گیجی، تاری دید و … . همچنین علائم کاهش قند خون در شب عبارتند از: عرق کردن و کابوس. با توجه به آنچه که گفته شد، می‌توان گفت که چاره‌ی جلوگیری از کابوسِ ناشی از عدم تعادل قند خون، تشخیص زودهنگام این امر است و برای درمان آن می‌توان مخلوط عسل و نمک دریایی را پیش از خواب مصرف کرد.
افسردگی و اضطراب : افسردگی و اضطراب معمولا با کابوس دیدن همراه خواهند بود. کابوس دیدن حتی در مواردی از جمله نشانه های ابتلا به افسردگی شدید است. افرادی که از افسردگی و اضطراب رنج می‌برند، بیشتر از دیگران به رؤیاهای استرس‌زا، پریشان و ترسناک دچار می‌شوند و حتی گاهی این احساسات آزاردهنده را در قالب رؤیاهای تکرارشونده می‌بینند. به‌طورکلی، ارتباط پیچیده‌ای بین کابوس دیدن و افسردگی وجود دارد: از یک طرف، افسردگی موجب افزایش کابوس دیدن می‌شود و از طرف دیگر، خود کابوس دیدن نیز در تشدید افسردگی مؤثر است.
کابوس شبانه در بچه ها : کابوس بیشتر اوقات در بچه های کمتر از ۶ سال دیده می شود، ولی در هر سنی ممکن است پیش بیاید. وقتی کودک می‌خواهد اندوخته‌های ذهنی اش را مرتب کند، کابوس اتفاق می‌افتد. کودکان در دوران پیش از دبستان بیشتر کابوس می بینند، زیرا تصورات کودکان در این دوره زیاد است. این بچه ها در حالی که می ترسند و گریه می کنند، نفس نفس زنان از خواب بیدار می شوند. بچه می تواند معمولاً کابوس را به خاطر بیاورد و می خواهد درباره آن حرف بزند. در برخی بچه ها هم بعد از این ماجرا، بچه به سرعت به خواب برود و بعداً هیچ چیز را به یاد ندارد.
دلایل تکرار شدن یک کابوس : افراد تحت تنش روانی بیشتر دچار کابوس می‌شوند. کابوس نوعی از حملات اضطراب به هنگام خواب است و علامت یک بیماری نیست. کابوس ها معمولا تجلی اتفاقات روزمره، دغدغه های فکری، ناراحتی ها، نگرانی های هیجانی و عاطفی خواب بیننده است. اگر فرد، خواب هایی با یک محتوا و به طور مکرر می بیند نشان می دهد که یک مسئله، یک اختلال یا یک موضوع فکر او را آزار می دهد. مثلا فردی که دائم خواب می بیند دارد از دست فردی فرار می کند، به نظر می آید که زمینه اضطراب، خود را در ناخودآگاه به این فرم نشان می دهد.
ایجاد و اختلال استرس پس از وقوع سانحه : دیدن رؤیاهای پریشان یا کابوس از جمله عوارض اختلال استرس پس از سانحه شناخته می‌شود. مبتلایان به PTSD اغلب از کابوسدیدنهای مکرر و کابوس‌های تکرارشونده رنج می‌برند. همچنین کابوس‌های این افراد ممکن است با انجام حرکات فیزیکی در حین رؤیادیدن همراه باشد. عارضه‌ی PTSD معمولا در کسانی بروز می‌کند که تروماها یا اتفاقات آسیب‌زننده‌ای همچون تجاوز، مصیبت، جنگ یا زدوخورد برای‌شان پیش‌آمده است. اغلب سربازان مبارز به اختلالات خواب و کابوسدیدنهای مرتبط با تروما و PTSD دچار می‌شوند.
تغذیه اشتباه در شب : برخی از افراد کابوس را بعد از خوردن میان وعده در آخر شب تجربه می کنند. خوردن غذا و میان وعده های چرب در آخر شب باعث می شود سوخت و ساز بدن افزایش یابد و در نتیجه سیگنال های مغز فعال تر شوند. در این حالت مغز آرامش لازم برای خوابیدن را ندارد. البته در این زمینه برخی داروها هم می توانند با فرآیند شیمیایی در مغز موجب ایجاد فرکانس و کابوس شوند. داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی و مواد مخدر، اغلب با کابوس همراه هستند. داروهای غیر روانی، از جمله برخی از داروهای فشار خون نیز می توانند یکی از علل ایجاد کننده کابوس در بزرگسالان باشند.
منبع و ماخذ : pishro-teb.com
